یکی از منابع مهم حقوق هرکشور، نظریه علمای علم حقوق و به عبارت دیگر دکترین آن کشور است . اثرعقاید صاحب نظران در این رشته غیر قابل انکار است ، موضوعات تازه پدید آمده در روابط حقوقی افراد جامعه ایجاب می­کند که حکم حقوقی آن به وسیله صاحب نظران و حقوقدانان به کمک قواعد و اصول حقوقی هر سیستم کشف شده و از موضوعات و مسائل مبهم مبتلا به جامعه رفع ابهام شود؛  این مهم عملی نخواهد شد مگر به کمک مطالعه و تحقیق و دقت در منابع و مبانی حقوقی و دکترین هر کشور که بدون تردید نظرات حقوقدانان متخصص و دانشمند یکی از مهمترین ابزار برای نیل به این هدف یعنی اعتلای دانش حقوقی می­باشد.

      استناد به نظریات علمای علم حقوق امری است که در اکثر جوامع پیشرفته بسیار به آن بها داده می­شود و متاسفانه در جامعه حقوقی ما مهجور مانده و روز به روز کمرنگ­تر می شود .

     دکترمهدی شهیدی بدون تردید یکی از علمای کم نظیر علم حقوق بود که نظریات و تئوریهای حقوقی وی از ویژگی خاصی برخوردار بود او با تسلط به مبانی حقوق کشورمان یعنی سیستم حقوق اروپا و سیستم حقوق اسلامی در حل پیچیده ترین مسائل حقوقی متبحر و متخصص بود  این آگاهی و تسلط او به حل مسائل حقوقی در دادگاهها و مراجع بین المللی، تعجب حقوقدانان خارجی  را بر می­انگیخت و نظریات حقوقی وی در این مراجع مورد استناد قرار می­گرفت و دردعاوی داخلی نیز این توانایی و تخصص در لوایح و دفاعیات او به خوبی انعکاس داشت.

     هر چند تالیفات این استاد همواره یادآور اندیشه­های عالمانه وی می­باشد اما جای خالی این حقوقدان برجسته در جامعه حقوقی­کشور ما همیشه احساس می­شود .بنا به درخواست عده­ای از دانش پژوهان و علاقمندان و به تشویق جناب آقای دکتر سید عباس حسینی نیک، تصمیم گرفتم نظریات حقوقی و لوایح ایشان در دعاوی خارجی وداخلی را در این مجلد به جامعه حقوقی و دانش پژوهان هدیه دهم تا علاقمندان بتوانند از این باغ (علم و دانش) خوشه­ای برچینند .

     تالیف حاضر از سه بخش تشکیل شده، بخش اول نظریات حقوقی که دکتر شهیدی در دعاوی بین المللی در دادگاه های خارجی به عنوان صاحب نظر بیان داشته­اند، بخش دوم لوایح حقوقی و بخش سوم لوایح کیفری که در دعاوی داخلی و دفاعیات ایشان در این دادگاهها تهیه شده است .

 طبق روال معمول در دادگاههای بین المللی، نظر حقوقدانان برجسته کشورهای طرف دعوا به عنوان یکی از مهمترین موارد که به قاضی در صدور رای کمک می­کند، مورد استناد و استفاده قرار می­گیرد. در بخش اول،  چندی از نظریه­هایی که در دعاوی مهم بین ایران و کشورهای خارجی در دادگاه لاهه و سایر مراجع بین­المللی ابراز شده  انتخاب گردیده است کسانی که در آن دوران همراه دکتر شهیدی در این جلسات شرکت داشته و یا در جریان امر قرار داشتند  قطعا اثر این نظریات را در آرای صادر به خاطر دارند .

     در بخش لوایح داخلی نیز تعدادی از لوایح اعم از حقوقی و کیفری انتخاب شده و در همه موارد برای رعایت امانت سعی شده از طرفین دعوا نامی برده نشود . قوانین  و مواد مذکور در این لوایح همان قوانینی است که در زمان انشای لایحه حکومت داشته و هیچ تغییری در آن داده نشده است. بسته به مورد بعضی از مطالب نظیر تفصیل گواهی گواهان یا نظریه کارشناسان و یا مکاتبات و مستندات حذف شده اما رئوس مطالب در لوایح و نظریات بدون تغییر آورده شده است .

   در همه موارد از مطالعه لایحه روشن می­شود که نویسنده آن تنها در پی تهیه یک لایحه معمولی نبوده بلکه یک نوشته علمی دقیق و منظم، مستدل و مستند را تقدیم دادگاه کرده است که این امر علاوه بر اثبات قدرت علمی نویسنده، بیانگر صداقت واحساس مسئولیت استاد نیز می باشد .

    امیدوارم این نوشته اعضای جامعه حقوقی را در راهی که جهت احقاق حقوق افراد جامعه در پیش گرفته اند یاری دهد و در اعتلای سواد و آگاهی حقوقی دانش پژوهان و دانشجویان گرامی مفید واقع شود. فراموش نکنیم که استفاده از نظریات و تجربیات علمای هررشته علمی، گنج گرانبهایی است که باید به نحو احسن از آن بهره برد .