موضوع علم حقوق به‌طور کلی، تبیین امتیازات و تکالیف شخصی و اجتماعی اشخاص و تنظیم روابط ایشان بر مبنای این امتیازات و تکالیف به پشتوانه‌ی قانون است. اساساً حقوق، علم تکالیف و امتیازات است و مخاطب آن صرفاً شخاص هستند. بنابراین اولین گام برای غور در این رشته‌ی علمی، شناخت شخص و قابلیت‌های او است. مفهوم شخصیت در علم حقوق، معنی و قلمرویی اعم از عنوان عرفی یا اجتماعی آن دارد و علاوه‌بر (اشخاص حقیقی) یا طبیعی که همان افراد بشر هستند، مفهومی فرضی به‌نام (اشخاص حقوقی) نیز مورد شناسایی قرار گرفته است. دانشجوی رشته‌ی حقوق قبل از ورود به هر بحثی از مباحث، لازم دارد که با مفهوم شخص و انواع شخصیت و همچنین قابلیت‌ها و محدودیت‌های آن آشنا گردد.

اشخاص حقیقی که صاحب اراده و اختیار هستند، از بدو تولد تا مرگ، تطورات مختلفی را از نظر قابلیت و توانایی حقوقی سپری می‌کنند و از نظر قانون گاهاً فاقد توانایی، دارای توانایی ناقص یا توانای کامل و اصطلاحاً (دارای اهلیت) شناخته می‌شوند که به متصفین دو صفت اول، اصطلاحاً (محجور) گفته می‌شود؛ و اشخاص حقوقی نیز چون وجود فرضی دارند، چگونگی شکل‌گیری شخصیت ایشان از نظر قانون و توانایی حقوقی برای دارا شدن و اجرای حقوق و تکالیف، از جمله مباحث مهم است. در دانشکده‌های حقوق موضوع حقوق مدنی (1) به‌عنوان طلیعه‌ی مباحث گسترده‌ی حوزه‌ی خصوصی، در مورد شناخت اشخاص، قابلیت‌ها و الزامات وجود شخصیت، آغاز و پایان آن می‌باشد.