1- اهداف و مزاياي ثبت املاك
2- مراحل مقدماتي ثبت ملك در دفتر املاك
3- اعتراضات ثبتي
4- مفهوم سند و اقسام آن
5- ثبت اسناد در معاملات راجع به املاك
6- مراجع رسيدگي به اختلافات و اشتباهات ثبتي
7- هيأت نظارت (مرجع بدوي)
8- اجراي اسناد لازم الاجراء
9- حدود وظايف و صلاحيتهاي هيأت نظارت
حقوق ثبت املاک و اسناد، یکی از مهمترین شاخههای رشته حقوق است که کمتر به آن توجه شده است. در سرفصل قدیم و جدید دروس دوره کارشناسی رشته حقوق، درس حقوق ثبت یکی از دروس اختیاری است و در قالب یک واحد ارائه میشود. از این رو، ممکن است در بسیاری از دانشکدههای حقوق، به علت اختیاری بودن، این درس ارائه نشود و در صورت ارائه نیز به جهت اختیاری بودن آن، دانشجو در دوره کارشناسی به علت تداخل این درس با سایر دروس و یا هر علت دیگر، موفق به گذراندن این درس نگردد. این درحالی است که در عمل، مباحث حقوق ثبت املاک و اسناد علاوه بر جنبه نظری از لحاظ عملی و کاربردی نیز حائز اهمیت فراوان است. در اهمیت این شاخه از حقوق همین بس که بسیاری از دعاوی حقوقی (مدنی) و کیفری مطروحه در محاکم دادگستری، مرتبط با موضوعات حقوق ثبت املاک و اسناد است. دعاوی حقوقی مربوط به الزام فروشنده به تنظیم سند رسمی زمین یا ساختمان فروختهشده، دعاوی مربوط به قراردادهای پیشفروش ساختمان که بر اساس قانون پیش فروش ساختمان مصوب 1389، ثبت این گونه قراردادها الزامی شناخته شده است، از جمله دعاوی فراروی بسیاری از محاکم و مردم است. در دعاوی کیفری، جرائم مربوط به انتقال مال غیر، ثبت مال متعلق به دیگری، معامله معارض و عدم ثبت قرارداد پیشفروش ساختمان، در ارتباط مستقیم با مسائل و موضوعات حقوق ثبت میباشد. از این رو در مشاغل قضاوت، وکالت و سردفتری اسناد رسمی، کسانی موفقیت بیشتری دارند که آگاهی کامل از قوانین و مقررات عدیده ثبتی داشته باشند. براین اساس، لازم است که درس حقوق ثبت از دروس اجباری رشته حقوق (پایه یا اختصاصی) و حداقل در قالب دو واحد درسی تعریف شود تا دانشجویان رشته حقوق که در آینده در لباس قضاوت، وکالت یا سردفتری ظاهر میشوند، چارچوب کلی قواعد و مقررات ثبتی را آموزش دیده باشند. در مقطع کارشناسی ارشد اخیراً در برخی دانشکدههای حقوق، رشته حقوق ثبت اسناد و املاک راه اندازی شده است که باز هم لازمهی موفقیت در این رشته، آموزش قواعد و مقررات کلی ثبت در مقطع کارشناسی میباشد.
کتاب حاضر تحت عنوان حقوق ثبت املاک و اسناد، حاصل تجربه تدریس درس حقوق ثبت توسط یکی از نویسندگان در مقطع کارشناسی و تجربه عملی آنان در وکالت در دعاوی است که به عنوان منبع درسی برای درس حقوق ثبت در مقطع کارشناسی و منبع کمک درسی در تحصیلات تکمیلی قابل استفاده خواهد بود.
مطالب کتاب حاضر، در سه بخش تنظیم شده است. به علت اهمیت و گستردگی مباحث مربوط به ثبت املاک، در این کتاب ابتدا در بخش نخست به بحث پیرامون ثبت املاک پرداخته میشود و سپس در بخش دوم، مباحث پیرامون اسناد و اجرای اسناد لازمالاجراء مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت، بخش سوم، به مراجع رسیدگی به اختلافات و اشتباهات ثبتی اختصاص مییابد.