آدمی را جام جهان بین نیست تا در آئینه آن، حقیقت بر او آشکار شود؛ جهان را آن گونه که می‌نگرد، می‌بیند و آنچه را می‌بیند، حق می‌پندارد. تاریخ زیست اجتماعی اش نشان می‌دهد که حق مسلم در نگاه یکی، باطل مسلم نزد دگری بوده است. این خود حق پنداری، آن چنان بر جانش نشسته که برای چیرگی آن، جانها ستانده و سرنوشت خونباری برای خود و دگران نوشته است. نه آن آفت را درمانی است و نه این کشاکش را پایانی. باید برای جَستن از این شکاف و رَستن از آن آفت، اندیشه ای کرد و راهی جُست.

آئین دادرسی مدنی، یکی از این راه هاست؛ روشی آزموده برای حقگزاری که اگر راهیان عدالت، آن را به راستی و درستی بپیمایند، می‌تواند به راستی و درستی انجامد اما اگر به کژی و کاستی درنوردند، ناگزیر، سرانجامی جز کژی و کاستی نخواهد داشت.

مهمترین بخش آئین دادرسی مدنی، بخشی است که به روش رسیدگی به دادخواهی خواهان و شنیدن پاسخ خوانده و سنجش ادله طرفین در ترازوی قانون و حکم کردن به جانب کفه سنگین تر می‌پردازد و برای اطمینان از درستی این سنجش، به دادباخته ی ناخرسند این توان را می‌بخشد که برای وارهی از داوری نخستین ، وارسی آن را بخواهد تا کژی احتمالی به راستی گراید. این بخش از آئین دادرسی مدنی را با نام « دادرسی و وارسی» در این کتاب به گفتگو نشسته ایم.

 در این زمینه، پیش از این، کتاب هایی از سوی حقوقدانان این مرز و بوم به رشته نگارش در آمده که هریک به فراخور جایگاه خود، ارزشمند و راه گشایند؛ اما پرحجمی برخی و اختصار پاره ای، بکارگیری آنها را به عنوان کتاب درسی دانشجویان، نامناسب ساخته است. از این رو، پس از سال‌ها تدریس درس آئین دادرسی مدنی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران و دگر دانشگاه‌ها، نیاز به کتابی را دریافته ام که از یک سو، در بر گیرنده­ی همه­ی دیدگاه‌ها و اندیشه ها و فراز و فرودهای این بخش از آئین دادرسی مدنی باشد تا برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و نیز دست اندرکاران حرفه ای دانش عدالت، اعم از دادرسان و وکلاء سودمند افتد و از دگر سو، آن چنان کوتاه و فشرده باشد که نو‌رسیدگان و دانشجویان کارشناسی دانش حقوق را بکار آید. بدین روی، در متن اصلی کتاب، به اندازه توان، مطالب را فشرده و کوتاه، اما بی کم و کاست بیان کرده و دیدگاه‌های چالش برانگیز که بیشتر به کار اهل فن و دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌آید در پانوشت نگاشته شده است.