1- ديدگاه ذينفعان مختلف و چالشهاي حقوق بينالملل
2- صلاحيت قضايي و انتساب مسئوليت كشورها در فضاي سايبري
3- مقررات فضاي سايبر و حقوق بشر
4- جنگ سايبري
5- كاربرد حقوق مخاصمات مسلحانه مانند حقوق بشردوستانه بينالمللي در فضاي سايبري
6- جاسوسي سايبري
7- جرائم سايبري
8- تروريسم سايبري
9- چشماندازي از آينده حقوق بينالملل عمومي در فضاي سايبري
پس از پایان دوران کاریم بهعنوان رئیس کمیسیون گروه کاری پایانباز حقوق بینالملل سازمان ملل[1] در موضوع تعهد به استرداد مجرمین یا تعهد به تعقیب قضایی در سال 2014، به موضوع "حمایت از داده اشخاص در جریان آزاد اطلاعات " که یک برنامه بلند مدت در کمیسیون حقوق بینالملل سازمان ملل از سال 2004 بود، علاقه مند شدم. اگرچه در آخر بدین نتیجه رسیدم که اهمیت این موضوع بسیار کمتر از آن است که از جامعه بینالملل بهعنوان یک اهرم برای پیشبرد آن استفاده شود.
فضای سایبری به یکی از فعالیتهای روزانه مردم در هر گوشه کناری از این کره خاکی تبدیل شده است. نظارت پنهان فضای سایبری، جرائم سایبری و جاسوسی سایبری امروزه سه پدیده عادی به شمار می روند. با وجود آنکه در عصر توسعه سریع نوآوری های سایبری هستیم، جنگ های سایبری باعث ایجاد فجایعی در مقیاس های بزرگ میشوند و تروریسم سایبری نیز قابل احتمال است، به همین خاطر هیچ دلیلی برای رضایتمندی وجود ندارد و حقوق بینالملل باید برای چالش های حال و آینده این فضا آماده باشد.
در جلسات داخل و خارج از سازمان ملل، دولتها بهطور صریح موضعشان در مورد فعالیتهای سایبری را اعلام کردهاند و به دنبال مبانی حقوقی بینالملل مناسب برای حمایت از موضع شان در این فضا هستند. بسیاری از حقوقدانان بینالمللی و همچنین دولتها بر این موضوع توافق کردهاند که قواعد مرتبط با حقوق بینالملل موجود باعث ایجاد چارچوب های قانونی در فضای سایبری شده است. اگرچه عقاید و نظرات متفاوتی در مورد اینکه کدام قاعده اعمال و انجام شود وجود دارد.
این کتاب در تلاش است تا پاسخ های عملی و نظری به مسائل حقوقی بینالملل مرتبط با فضای سایبری که دولتها، سازمانهای بینالمللی، اشخاص و افراد و بازیگران حاضر در این عرصه ارائه کردهاند را به نمایش گذارد.
بهعنوان یکی از نوزده عضو گروه کارشناسان بینالمللی مرکز دفاع سایبری ناتو که با نوشتن "دستور العمل تالین 2 در حقوق بینالملل که قابلاعمال بر مسائل سایبری نیز میباشد " مورد وثوق واقع شده است، میتوانم اذعان کنم که این مرکز باعث افزایش دانش من در مورد حقوق بینالملل حاکم بر فضای سایبری شده است.
این کتاب برای خوانندگان با دیدگاههای متفاوتی نگارش شده است و به موضوعات عام تری نسبت به دستور العمل تالین اشاره دارد که تمامی این موارد را مدیون همکارانم در گروه سازمان ملل می باشم، چراکه نظرات بیان شده در آن گروه باعث واضح شدن بسیاری از جنبههای حقوقی حداقل برای بنده شد.
اینجانب مراتب تشکر خود را از نظرات ارزشمند دو فردی که این کتاب را مورد بازخوانی قرار دادهاند و تمامی کسانی که در گروه ویرایش و تولید نشر اسپرینگر کمک کردهاند اعلام می دارم. مضاف بر این لازم می دانم از مدیر انتشارات مجد که نسبت به چاپ و انتشار این کتاب اقدام نموده اند تقدیر و تشکر نمایم. تحقیقات مورد استفاده در این کتاب بدون حمایت و پشتیبانی واحد کتاب خانه سازمان ملل در ژنو بهخصوص بخش حقوقی این کتابخانه ممکن نبود. همچنین جا دارد تا از راهنمایی های مارگو راسل (دانشجوی دکتری دانشکده حقوق دانشگاه جرج واشنگتون در سال 2017) و فرانسیس دل پوگتو (دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بینالملل و تحصیل کرده موسسه مطالعات بینالملل در ژنو) که بنده را با ارجاعات پروندههایی از آمریکا و اروپا کمک کردهاند تشکر نمایم. دیدگاههای موجود در این کتاب، دیدگاههای شخصی بنده است مگر بعضی از آنها که نشات گرفته از ایدهها و نظرات همکاران و کارشناسان در گروه سازمان ملل میباشد.