ديباچه: از حقوق كيفرى تا حقوق كيفرى صغار 9
مقدمه : 13
اسناد سازمان ملل متحد ناظر بر اطفال بزهكار 15
1ـ اسناد الزام‌آور 15
2ـ اسناد ارشادى 18

بخش نخست ـ حقوق كيفرى ماهوى ناظر بر اطفال بزهكار در اسناد سازمان ملل متحد 28
فصل نخست ـ اطفال بزهكار، اصول عمومى و تدابير خاص ناظر بر آنان 28
مبحث نخست ـ اطفال بزهكار 29
گفتار نخست ـ طفل 29
گفتار دوم ـ بزهكارى 32
گفتار سوم ـ طفل بزهكار 36
الف ـ محدوده اعمال مقررات سازمان ملل متحدناظر بر اطفال بزهكار 39
ب ـ وضعيت اطفال بزهكار در زمان ارتكاب جرم 41
1ـ جنس و سن 41
2ـ وضعيت خاص اطفال 42
ج ـ موقعيت اطفال در زمان ارتكاب جرم 45
1 ـ موقعيت اطفال از نظر بزهكارى و بزه‌ديدگى 45
2 ـ موقعيت اطفال بزهكار از نظر مباشرت و همكارى در ارتكاب جرم 48
مبحث دوم ـ اصول عمومى و تدابير خاص ناظر بر اطفال بزهكار 50
گفتار نخست ـ اصول عمومى 50
الف ـ اصل برائت 50
ب ـ اصل عطف بماسبق نشدن قوانين كيفرى 51
ج ـ اصل تفسير كودك مدارانه 52
د ـ اصل قانونى بودن 53
ه ـ اصل شخصى بودن 55
و ـ اصل تساوى 55
ز ـ اصل تناسب 56
گفتار دوم ـ تدابير خاص 58
الف ـ جرم‌زدايى 58
ب ـ عدم برچسب‌زنى 60
ج ـ قضازدايى 62

د ـ كيفرزدايى 65
ه ـ جرم‌انگارى 67
وـ مسؤوليت كيفرى 68
فصل دوم ـ جرايم اطفال 72
مبحث نخست ـ جرايم خاص اطفال 72
گفتار نخست ـ خشونت عام 72
الف ـ خشونت طفل عليه ديگران 75
ب ـ خشونت طفل عليه خود 76
گفتار دوم ـ خشونت خاص 77
الف ـ فرار از مدرسه و خانه 77
ب ـ مستى در ملاء عام 79
ج ـ نافرمانى از اولياء خانه و مدرسه 81
مبحث دوم ـ جرايم مشترك با جرايم بزرگسالان 82
گفتار نخست ـ جرايم عليه اشخاص 83
الف ـ جرايم جنسى 83
1ـ فحشا 84
2ـ هم‌جنس بازى 90
3ـ رابطه جنسى نامشروع (زنا) با محارم 91
4ـ انحرافات جنسى 91
ب ـ ايراد ضرب و جرح عمدى 91
ج‌ـ قتل 92
گفتار دوم ـ جرايم عليه اموال 92
الف ـ سرقت 92
ب ـ تخريب و ايجاد ضرر و زيان مالى 92
گفتار سوم ـ جرايم عليه نظم عمومى جامعه 93
الف ـ اعتياد به مواد مخدر 93
ب ـ قاچاق مواد مخدر 95
ج ـ ولگردى 97
د ـ تكدى 98

بخش دوم ـ حقوق كيفرى شكلى ناظر بر اطفال بزهكار 99
فصل نخست ـ تشكيلات قضايى و آيين دادرسى كيفرى 99
مبحث نخست ـ تشكيلات قضايى اطفال 100
گفتار نخست ـ مراجع رسيدگى كننده به جرايم اطفال 100
الف ـ دادگاه 101
1ـ تشكيلات خاص دادگاه اطفال 101
2 ـ نحوه انتخاب قاضى دادگاه اطفال 102

3 ـ وظايف و اختيارات قاضى دادگاه اطفال 103
ب ـ دادسرا 104
1 ـ نقش دادستان در رسيدگى به بزهكارى اطفال 104
2 ـ نقش بازپرس در رسيدگى به بزهكارى اطفال 105
ج ـ هيأت و شوراى حل اختلاف 105
گفتار دوم ـ صلاحيت مرجع و مقام رسيدگى كننده به جرايم اطفال 107
الف ـ «صلاحيت مرجع قضايى» 107
1 ـ صلاحيت مرجع قضايى با توجه به سن اطفال (صلاحيت شخصى) 107
2 ـ صلاحيت مراجع قضايى با توجه به نوع جرم (صلاحيت ذاتى) 108
3 ـ صلاحيت مرجع قضايى با توجه به محل وقوع جرم (صلاحيت محلى) 109
ب ـ صلاحيت مقام رسيدگى كننده 110
مبحث دوم ـ آيين دادرسى كيفرى 110
گفتار نخست ـ آيين دادرسى كيفرى ناظر به مراحل قبل و ضمن محاكمه 111
الف ـ آيين دادرسى كيفرى اطفال ناظر به مرحله پيش از محاكمه 111
1 ـ كشف جرم 111
2 ـ تحقيقات مقدماتى 114
ب ـ آيين دادرسى كيفرى اطفال ناظر بر مرحله ضمن محاكمه 115
1 ـ عدم توقيف طفل ضمن محاكمه (بازداشت احتياطى) 115
2 ـ غيرعلنى بودن محاكمه طفل 118
3 ـ تشكيل پرونده شخصيت 119
4 ـ تعيين تكليف طفل متهم در اسرع وقت 120
5 ـ تغيير مسير و توقف دادرسى 121
6 ـ دادرسى به نفع طفل با توجه به حقوق قانونى 122
گفتار دوم ـ آيين دادرسى كيفرى ناظر به مرحله تصميم‌گيرى و اتخاذ تدابير 126
الف ـ نحوه تصميم‌گيرى در خصوص طفل بزهكار 127
1 ـ واكنش متناسب با اوضاع و احوال حاكم بر جرم 128
2 ـ واكنش متناسب با سنگينى جرم 128
3 ـ واكنش متناسب با منافع طفل و نياز جامعه 130
ب ـ مرحله اتخاذ تدابير توسط مراجع صلاحيتدار 130
1 ـ انواع تدابير اتخاذ شده از سوى مقامات صلاحيتدار 131
1ـ1ـ تصميمات غير نهادى 131
2ـ1ـ تصميمات نيمه نهادى 135
3ـ1ـ تصميمات نهادى 136
2 ـ آثار تدابير اتخاذ شده از سوى مقامات صلاحيتدار 137
فصل دوم ـ طفل محروم شده از آزادى 139
مبحث نخست ـ محروميت طفل از آزادى و نهادهاى مسؤول 139

گفتار نخست ـ محروميت از آزادى 139
الف ـ تعريف محروميت از آزادى 139
ب ـ طفل و محروميت از آزادى 141
1 ـ طفل بزهكار و محروميت از آزادى 141
2 ـ طفل بزه ديده و محروميت از آزادى 142
ج ـ اهداف محروميت طفل از آزادى 143
گفتار دوم ـ نهادهاى مسؤول در زمينه محروميت طفل از آزادى 146
الف ـ انواع نهادها و مؤسسات 146
1 ـ مؤسسات باز 146
2 ـ مؤسسات بسته 147
ب ـ وظايف و اختيارات نهادها و مؤسسات 148
1 ـ كاربرد حداقل مقررات مطلوب براى رفتار با زندانيان 148
2 ـ استفاده از نهاد آزادى مشروط 149
مبحث دوم ـ مقررات حاكم بر نهادهاى اعمال كننده محروميت از آزادى 150
گفتار نخست ـ مقررات ادارى حاكم بر نهادها و مؤسسات 151
الف ـ مقررات ادارى مربوط به نحوه استقرار طفل در مؤسسه 151
1 ـ نحوه پذيرش و ثبت سوابق 151
2 ـ نحوه طبقه‌بندى و تعيين مكان 152
ب ـ مقررات ادارى مربوط به كاركنان مؤسسه 155
1 ـ كاركنان 155
2 ـ وظايف كاركنان 156
گفتار دوم ـ مقررات حاكم بر نهادها با توجه به حقوق اطفال 158
الف ـ ايجاد محيط زندگى مناسب و امكانات رفاهى 158
ب ـ ايجاد تسهيلات آموزشى و كسب مهارت‌هاى شغلى 160
ج ـ ايجاد امكانات تفريحى و توجه به نيازهاى معنوى 161
د ـ ايجاد تسهيلات پزشكى و روانى 163
ه ـ ايجاد ارتباط با خارج از مؤسسه 165
و ـ ايجاد تسهيلاتى جهت طرح شكايت 165
ز ـ اتخاذ تدابيرى جهت بازگشت به اجتماع 166
نتيجه‌گيرى 167
كتاب‌شناسى 172
ضميمه :1 قانون حمايت از كودكان و نوجوانان 177
ضميمه :2 قانون مربوط به تشكيل دادگاه اطفال بزهكار 178
ضميمه :3 آيين نامه اجرايى قانون اصلاح و تربيت 183
ضميمه :4 لايحه رسيدگى به جرايم اطفال و نوجوانان 191
ضميمه :5convention on the rights of the child 202