يكى از موضوعات مهم و اساسى در حقوق اسلام همكارى و تعاون اجتماعى است كه قراردادها يكى از راههاى تحقق آن مى باشد. هرچند تمام قراردادها، از اين ديدگاه مورد توجه مى باشند، زيرا از جهتى، عقد محصول همكارى حداقل دو اراده است واز جهت ديگر، قرارداد، كانال توزيع ثروت و تأمين نيازهاى ـ اشخاص در جامعه است، ولى در اين راستا نقش بعضى از عقود برجسته‌تر از بعضى ديگر است چون هدف اصلى آن همكارى و يا تعاون مبتنى بر خيرخواهى و احسان است. مثلاً، عقود مشاركتى كه موضوع آن همكارى اجتماعى براى رسيدن به هدف مشترك مى باشد، اهميت آن از ديدگاه هميارى بيشتر از ساير عقود است، چون شراكت و همكارى در حقوق اسلام مورد تأكيد قرار گرفته است.

همچنين عقود توثيقى كه فلسفه اجتماعى و هدف اصلى آن، توثيق پرداخت دين و تأمين وفاى به عهد است و به نحوى مبتنى بر احسان و همكارى اجتماعى است، داراى اهميت خاص در حقوق اسلام مى باشد و يا عقود مبتنى بر احسان و نيكوكارى و امانتدارى مانند هبه، عاريه، وكالت و وديعه ، كه مصداق بارز تعاون اجتماعى است، از اين حيث در حقوق اسلام مورد توجه خاص قرار گرفته است.

بنابراين، از منظر و ديدگاه حقوق اسلامى، عقودى كه هدف يا فلسفه اجتماعى آن، مبتنى بر همكارى اجتماعى و تعاون بر نيكى و پرهيزكارى است، داراى اهميت بيشترى نسبت به ساير عقود است، چون درآيه شريفه قرآن مستقلاً مورد سفارش قرار گرفته و در زمره‌ى مطالبات خدا از انسان اعلام شده است. علاوه براين، كسى كه به تنهايى امرار معاش كند و ديگران از فعاليت او بهره‌اى نداشته باشند، در منابع حقوق اسلامى ، مورد نكوهش قرار گرفته است.

بنابراين، اهميت حقوقى و اجتماعى اين عقود، انگيزه اى شد تا كتاب حاضر تأليف شود و با توجه به اينكه در سرفصل هاى برنامه آموزشى كارشناسى حقوق قضايى وزرات علوم و تحقيقات و فن آورى، اغلب عقودى كه متضمن مشاركت و همكارى اجتماعى، احسان و نيكوكارى و توثيق و تأمين پرداخت ديون و تعهدات است، موضوع درس حقوق مدنى هفت قرار گرفته است، تلاش شده است كه موضوعات با توجه به عقود معيّنى تدوين شود كه در برنامه آموزشى وزرات سرفصل حقوق مدنى هفت اعلام شده است تا اين كه براى دانشجويان دوره كارشناسى به عنوان منبع درسى مناسبى مورد استفاده قرار گيرد.

بنابراين، با توجه به سرفصل هاى موضوعى درس حقوق مدنى هفت دوره كارشناسى حقوق قضايى، كتاب حاضر در سه فصل تأليف شده است: در فصل نخست عقود مشاركتى، يعنى مزارعه - مساقات، مضاربه، شركت مدنى و تقسيم مورد بررسى قرار گرفته است. در فصل دوم عقود توثيقى، يعنى عقد ضمان، حواله، كفالت و عقد رهن بررسى شده است و در فصل سوم عقود غيرلازم يا مبتنى بر احسان، يعنى عقد وكالت، وديعه، عاريه و عقد هبه، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.