1.تاریخچۀ بانکداری
2.خاستگاههای بانک جدید
3.تحولآفرینی فناوری مالی
4.تهدید دیجیتال
5.ناگزیری دگرگونی دیجیتال
6.فناوری، رفتار و نوآوری
7.شکل کامل نئوبانک
8.چرا مشتریان به بانکداری نیاز دارند
9.نئوبانک کامل: یک مفهوم، نه یک محصول
10.سفر از آجر و ملاط به دیجیتال
11.مراحل تحول دیجیتال
12.راهبردهای نوآوری
13.قطبهای فناوری مالی
14.نیروی انسانی، سرمایه و نوآوری
15.تنظیمگری و نقش آن
16.قبیلههای فناوری مالی
17.چالشگران نظام بانکی
18.نوآوران نظام پرداخت
19.سازندگان زیرساخت
20.لندن
21.توانمندیهای کلیدی و بازیگران
22.تأثیرگذاری در عرصه فینتک
23.خلیجفارس
24.فناوری مالی اسلامی و مزایای کلیدی
25.تنظیمگری و دسترسی به سرمایه
26.پاریس
27.مزایای کلیدی و چشمانداز استعدادها
28.زیستبوم فناوری مالی
29.نیویورک سیتی
30.زیستبوم فناوری مالی و دسترسی به سرمایه
31.فناوریهای مالی برجسته
32.شنژن
33.تواناییهای کلیدی و دسترسی به سرمایه
34.ویژگیهای نهاد تنظیمگر
35.اندیشههای پایانی
36.فناوری مالی چیست و چرا اهمیت دارد؟
37.دورنمای آینده
درحالیکه برای انتشار رسمی این کتاب لحظهشماری میکردیم، بحران کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ فرارسید. کشورهای آسیایی یکی پس از دیگری قرنطینه را آغاز کردند. اروپا، کشورهای قارۀ آمریکا و بقیۀ جهان نیز بهزودی از این روند پیروی کردند. تا اواخر آوریل ۲۰۲۰، یکسوم جمعیت جهان بهنوعی در قرنطینه بود. با گسترش بیماری، صدها هزار نفر جان خود را از دست دادند. طبیعت بهطور قاطع آسیبپذیری ما را یادآور شد.
افزون بر هزاران جانباخته، میلیونها معیشت نابود شد. مردم در سراسر جهان شغل خود را از دست دادند و کسبوکارها تعطیل شد. دولتها در جهان کوشیدند تا این فاجعه را کاهش دهند ولی ما پیامدهای بحران کرونا را تا سالهای آینده احساس خواهیم کرد.
افزون بر هزینههای مالی که متحمل خواهیم شد، میتوانیم با اطمینان نسبی بگوییم که دگرگونیهای اجتماعی و رفتاری چشمگیری را نیز شاهد خواهیم بود که همۀ آنها منفی نیست. بسیاری از کسبوکارها که مجبور شدند از کارمندان خود بخواهند دورکاری کنند، متوجه شدند که دورکاری، جایگزینی مناسب برای فضای اداری گرانقیمت و سفرهای تجاری بینالمللی است. کسبوکارها و مصرفکنندگان میبینند که ویدیوکنفرانس میتواند به همان خوبی و گاهی حتی بهتر از جلسات حضوری سنتی باشد. خردهفروشان، شرکتهای رسانهای و مؤسسات مالی شاهد افزایش چشمگیر استفاده از خدمات دیجیتال خود هستند درحالیکه شرکتهای مسافرتی، هتلداری، املاک تجاری و حملونقل با سقوط موقت کسبوکار خود مواجه شدهاند. افزون بر این، مردم میتوانند از آسمان آبی و محیطزیست بهمراتب پاکتر ازآنچه طی چند دهه دیدهاند، لذت ببرند.
درحالیکه این یادداشت را مینویسیم، کشورهای سراسر جهان بااحتیاط در حال لغو قرنطینههای خود هستند ولی میتوانیم مطمئن باشیم که به همان جهانی که پیش از همهگیری در آن زندگی میکردیم، بازنخواهیم گشت. «هنجار جدید» متفاوت خواهد بود.
طی نزدیک به دو دهۀ گذشته، فناوری به طرز چشمگیری جامعه را دگرگون کرده است. این تحول بر پایۀ توانمندیهای فنی و همچنین با پذیرش شیوههای نوین کسبوکار از سوی شرکتها و مصرفکنندگان نیز تداومیافته است. صنایعی چون خردهفروشی، گردشگری، موسیقی و خبررسانی چنان متحول شده که بهسختی میتوان آنها را با یک دهه پیش مقایسه کرد. روابط شخصی نیز دستخوش تغییرات عمیقی شده است زیرا گوشیهای هوشمند و شبکههای اجتماعی، شیوۀ گفتگوی ما را با یکدیگر از نو شکل دادهاند.
شاید تعجبآور باشد ولی ارائهدهندگان خدمات مالی تا اندازۀ زیادی از این دگرگونی مصون ماندهاند. این امر تا حدی به دلیل پیچیدگی تنظیمگری است که تابع آن هستند ولی به دلیل پایبندی مشتریان آنها است. تا همین اواخر، مشتریان بانکها احساس میکردند که بانکهایشان مدیران قابلاعتمادی برای پولشان است و استفاده از کانالهای دیجیتال چیزی ناآشنا و پیچیده است. بحران مالی اواخر دهۀ نخست قرن بیستویک، ضربۀ بزرگی به نگرش عمومی به اعتماد نسبت به بانکها وارد کرد و به پیدایش کسبوکارهای فناوری مالی، معروف به شرکتهای فناوری مالی انجامید. بحران کووید-۱۹ این پذیرش دیجیتال را بیشتر تسریع خواهد کرد زیرا مشتریان متوجه میشوند که استفاده از شیوههای دیجیتال آسانتر، سریعتر و اغلب امنتر از مراجعه به شعبۀ بانک است.
جرقۀ ایدۀ این کتاب، از گسترش طبیعی بیش از ۳۰ سال کار در زمینۀ نوآوری دیجیتال در خدمات مالی به وجود آمد. ما از دو جهت متفاوت به نوآوری فناوری مالی نزدیک شدیم. یکی از ما سابقهای در بررسی نوآوری فناوری مالی از دیدگاه نوآوران تحولآفرین دارد، درحالیکه دیگری از منظر شرکتهای متصدی تحولیافته به موضوع مینگرد. تصمیم گرفتیم تجربیات چندسالۀ خود را گرد هم آوریم تا تحلیلی منطقی از تغییرات در حال وقوع و مهمتر از آن، چرایی اهمیت این تغییرات ارائه دهیم.
بااینحال، کتابی که درواقع نوشتیم، ازآنچه پیشبینی میکردیم کمی گستردهتر شد. اندیشیدیم، مهم است که یادآوری کنیم بخش بانکداری چگونه به عصر دیجیتال و فناوری مالی رسید. بنابراین، دربارۀ نقش بانکها در جامعه و در طول تاریخ، از زمانهای کتاب مقدس تا ظهور سیلیکونولی، بحث کردیم.
همچنین نگاهی به انگیزههای ورای تحول فناوری مالی انداختیم و به استعداد، سرمایه و تنظیمگری پرداختیم، بدون اینکه تمایل مشتری را فراموش کنیم. ما «نئوبانک» ایدهآل را تجزیهوتحلیل کردیم و توصیف کردیم که اگر انتظارات و مسائل حلنشده نداشتیم، بانک احتمالاً چگونه به نظر میرسید.
با بازگشت به اهداف اصلیمان، به بررسی عمیق چگونگی اجرای نوآوریهای دیجیتال در سراسر جهان پرداختیم. این بررسی نشان داد چگونه مراکز جغرافیایی متمایزی شکل گرفته و جوامع جهانی متشکل از شرکتهای همفکر ایجادشده است. این شرکتها در حال حل مشکلات مالی مشابه هستند درحالیکه از بازارها، چالشها و فرصتهای خود به بهترین شکل بهره میبرند.
سرانجام، احساس کردیم که کتابی دربارۀ تحول فناوری مالی، بدون بررسی برخی از مهمترین قطبهای جهانی فناوری مالی کامل نخواهد بود. در نیمۀ دوم کتاب، فصلها بر اساس قطبهای منطقهای ساختاربندی شده است تا به خواننده، نمایی کلی از زیستبومهای فردی لندن، پاریس، نیویورک، خلیجفارس و شنژن ارائه دهند. با شبکههای خود در سراسر جهان تماس گرفتیم تا دیدگاههای افراد آگاه را دربارۀ چگونگی ساختار و عملکرد قطبهای فناوری مالی در سراسر جهان به دست آوریم. این اطلاعات را با خوانندگان خود به اشتراک میگذاریم، با این اذعان که اگرچه کوشیدهایم تا حد امکان بهروز باشیم، فناوری مالی با چنان سرعتی در حال تکامل است که ناگزیر برخی اطلاعات، بهروزرسانی نیاز خواهد داشت.
سرانجام، هدف ما به اشتراک گذاشتن شور و شوق و شیفتگیمان نسبت به تغییراتی است که سرانجام یکی از ارکان جامعه، بانکداری را متحول میکند. این وسیلهای است که از طریق آن، جامعه میتواند هم احتیاط و هم کارآفرینی را پاداش دهد و در این فرآیند جامعه را پربار سازد. این امر پیش از صنعتی شدن که منجر به جدایی فزایندۀ بانکها از مشتریان و نیازهایشان شد، بسیار صادق بود. رشد بیقیدوبند، گسترش بیرویه، خودستایی و چهبسا تکبر، دستورالعملی برای فاجعه است. در این کتاب، به تأثیر تحول دیجیتال در بانکداری و تأمین مالی بر تمام ذینفعان میپردازیم، شرکتکنندگان و رقبا را غربال میکنیم و ناگزیر در این مسیر، برندگان و بازندگان را مشخص میکنیم.
در طول ماههای متمادی نگارش این کتاب، آگاهی بیشتری نسبت بهسرعت تغییر در تحول دیجیتال و کار شگفتآور انجامشده توسط کارآفرینان پیشگام، متصدیان بیباک، دانشگاهیان متعهد، سرمایهگذاران آیندهنگر و نهادهای عمومی حمایتکننده پیدا کردیم، کاری که گاهی در صحنۀ جهانی نادیده گرفته میشود. این بیگمان به ما یادآوری کرد که بهگونهای دیگر بیندیشیم و دید پیرامونی خود را نسبت به صنعت حفظ کنیم زیرا فراموش کردن اینکه خدمات مالی صنعتی جهانی است، آسان است. این صنعت در حل مشکلات مشترک، بهطور جمعی نیرومندتر از اجزای منفرد خود است. همانگونه که مرزهای میان کشورها در حال محو شدن است، مرزهای یافتن راهحلها در این بخش جذاب و بههمپیوسته نیز در حال محو شدن است.
امیدواریم با خواندن این کتاب، شور و شوق خود را نسبت به این موضوع پیدا کنید و به یادگیری همراه با ما ادامه دهید.