حريم خصوصي به عنوان قسمتي از زندگي بشر که بايد ازنگاه و نظارت افراد غير در امان و مصون بماند ميباشد ومسئله اي روشن براي بشريت است که از دير هنگام با آن سر و کار داشته، اما اينکه حريم خصوصي چيست؟ و چه تعاريفي دارد وعناصرسازنده آن کدام است و تا چه مقدار حايز اهميت است. اين موارد اموري هستند که در فرهنگهاي گوناگون پاسخ متفاوتي دارد که در طول تحقيق و پژوهش بدان ميپردازيم. کرامت انساني که در کلام باري تعالي در مورد آن بسيار سخن گفته و به نوعي سرچشمه حقوق بشري وشکل گيري شخصيت و رشد افراد و مفهوم آزادي و امنيت انسان ميباشد، بايد تعاريفي درستي از آن بيان شود که در اين مورد هم درقانون اساسي ايران و اعلاميه هاي جهاني حقوق بشر درباره آن صحبت به ميان آورده که راهگشاي تفکرات بشري براي رسيدن به حقوق بحق خود ميباشد. بنابراين در اين پژوهش حريم خصوصي در قانون ايران و بين الملل و از نگاه مذهب و دين و همچنين فرمان هشت ماده اي امام خميني(ره) درباره حريم و حقوق شهروندي مورد بررسي قرار خواهد گرفت و به واقع در بررسي اين موضوع روشن نمودن حقوق افراد نسبت به همديگر برمنباي قانون اساسي و شرع ميباشد. و اشخاص تا چه حد در حريم خود اعمال و رفتاري را انجام دهند، که اين اعمال موجب ضرر به ديگري نشود و اگر موجب ضرر و زيان به ديگري شد قانون چگونه با عوامل نقض کننده حريم برخورد خواهد کرد و چه مجازات براي آن تعيين ميکنند.

 1- بيان مسئله: مسئله اساسي در اين موضوع بررسي رعايت حريم شخصي يعني(حق شهروندي) افراد ميباشد.که هم از لحاظ شرع و قانون تخلف از آن در موردي جرم محسوب ميشود و در رويکردي باعث تحقق مسئوليت مدني ميگردد. حقوق بشر يا به عبارتي حق شهروندي متعلق به تک تک افراديک جامعه است و همه مردم ملزم به رعايت اين حريم(چه خصوصي وچه عمومي) ميباشند.در اين پايان نامه هدف، معرفي کامل حريم خصوصي و آثار نقض آن از نقطه نظر قانوني و روشن نمودن سخنان امام خميني(ره) در فرمان هشت ماده ا ي در مورد حقوق بشر(حق شهروندي) ميباشد و اينکه چرا فرمان هشت ماده اي تاکيد زيادي بر حق و حريم خصوصي افراد دارد. و چه راهکارهايي بايد در جهت اجرا و ضمانت اجراي اين حقوق در پيش گرفت، در ضمن در اين بحث از خسارت وارده بر فرد زيان ديده از جمله ضرر مادي و معنوي بر اساس قانون مسئوليت مدني مورد بررسي قرار خواهدگرفت.

2- اهميت وضرورت تحقيق: حريم خصوصي در واقع بیان‌کنندة حقوقی است که هر فرد در چارچوب تابعیت یک کشور از آن برخوردار می‌شود.که داراي مصادیق بسیار است، حق برخورداری از مسکن، آموزش، بهداشت مناسب و از امور رفاهی گرفته تا حقوقی از قبیل حق دادرسی عادلانه، اهمیت اين حق به حدی است که رابطه نزدیکی با جایگاه حاکمیت پیدا می‌کند و حتی برخی از کارشناسان بر این باورند که جامعه‌ای که در آن حقوق شهروندان ياحريم خصوصي نهادینه نشده باشد، رابطه مردم و حاکمیت دچار تزلزل می‌شود. در اینجا این سؤال مطرح است که وضعیت کنونی حقوق شهروندی در نظام ايران به چه صورت و چگونه باید باشد؟ آیا رابطه دولت و مردم، بیش از آنکه مبتنی بر آمریت دولت و اقتدار باشد، بر مبنای رابطه متقابل و همکاری صمیمانه است؟بنابراين قانون اساسي ايران درتقابل با جامعه بين المللي بايد قوانين جهاني را بپذيرد و آن را سرلوحه حقوق شهروندي خود قرار دهد، و اعلاميه جهاني حقوق بشر يکي از پلهاي ارتباطي است که ايران ميتواند تعامل بيشتري با مردم دنيا داشته باشد. پس دولتها تضمين کننده اجراي اين قوانين در اجتماع ميباشند.

3-اهداف تحقيق: تبيين اصل حريم خصوصي و قلمرو آن، تبيين فرمان هشت ماده اي حضرت امام خميني(ره) درباره حريم خصوصي و بيان حريم از نظر حقوق بشرو قوانين اساسي و عادي و نيز ذکر مباني فقهي حريم خصوصي از طرف ديگر، بيان موارد قانوني و شرعي نقض حريم خصوصي و در نهايت مسئوليت مدني ناشي از نقض حريم خصوصي با تاکيد بر فرمان هشت ماده اي امام خميني(ره) محور بحث خواهد بود. بي شک با طرح اين مطالب محور اصلي اين تحقيق که روشن نمودن حقوق افراد ملت از جهت حريم خصوصي ميباشد، محقق خواهد شد.

4-سوالات تحقيق :(اصلي وفرعي)سوال اصلي تحقيق شامل دومطلب زير است . 1- مباني حريم خصوصي از ديدگاه دين مبين اسلام و قوانين داخلي کشورمان کدامست؟ 2- ضمانت اجراي پيش بيني شده در فرض نقض حريم خصوصي کدامست؟ و سوالات فرعي تحقيق نيز مشتمل بر موارد زير ميباشد.

1- قلمروحريم خصوصي افراد تا چه حدي ميباشد؟

2- موضع کشورهاي مختلف در اين خصوص وراهکارهاي ارائه شده در خصوص حفظ حريم خصوصي و عموميکدامست؟

3- موارد شرعي و قانوني نقض حقوق شهروندي کدامند و آيا در خصوص موارد فقهي نوع و نگاه و تفسير بايد مضييق باشد يا موسع؟و اينکه در صورت نقض حريم خصوصي مسئوليت مدني آن چگونه جبران ميشود.

5- فرضيات تحقيق: باتوجه به تعدد سوالات تحقيق درقالب اصلي وفرعي، فرضيات تحقيق نيز به همين کيفيت مطرح ميگردد.

 الف) فرضيات اصلي تحقيق 1- مبناي اصلي به رسميت شناختن حريم خصوصي از ديدگاه دين مبين اسلام همانا حفظ کرامت انساني به عنوان خليفه الله است.

2- با استناد به قواعد عام حاکم بر ضرورت تدارک خسارت(همانند لاضرر وحفظ دماي مسلمين و...)قانونگذار داخلي با توجه به متن قانون اساسي و قوانين عادي ضمانت اجراهاي درقالب مدنی وکیفری را پيش بيني کرده است.

ب) فرضيات فرعي تحقيق:

1- با درک کرامت انساني به عنوان يک اصل پذيرفته شده رعايت اين اصل تاحدي است که باعث ورود ضرر به فرد يا اجتماع نگردد.

2- درصورت تعدي به حريم خصوصي و عموميراهکارهاي ناظر به جبران خسارت(مسئوليت مدني)تدارک ديده شده است.

3-و دولتها چگونه می‌توانند این حریم راحفظ ویا بشکنند.

6- پيشينه تحقيق: بحث مستقلي در قالب مسئوليت مدني ناشي از نقض حريم خصوصي با تاکيد بر فرمان هشت ماده اي امام خميني(ره) به طور عملي انجام نگرديده است.و آنچه در قالب مقالات و بعضا کتب به رشته تحرير در آمده يا ناظر به اصل حريم خصوصي است و يا در مقام تبيين فرمان هشت ماده اي مورد اشاره ميباشد. بنابراين ميتوان ادعا کرد که تحقيق در دست اقدام اولين تحقيق جامع در خصوص اين موضوع است.

7-روش تحقيق:شيوه تحقيق به صورت تحليلي، توصيفي وکتابخانه اي وسايت اينترنتي ومجلات انجام ميپذيرد.

8-ساختار تحقيق: دراين مرحله از تحقيق تمام فصول آن را نام برده وبه شرح مختصري از آن ميپردازيم.

فصل اول) تاريخچه، مفهوم، اقسام وحريم: دراين فصل ضمن بيان تاريخچه وتعريف حريم هم از نظر قانوني وفقهي وهم از لحاظ کنوانسيونها بين المللي، به بررسي مفهوم حريم خصوص ومصاديق آن پرداخته، ودرکنار آن جوانب حريم عموميرا در مورد حسن همجواري ودفاع ازتماميت ارضي راتوضيح خواهيم داد.وحريم خصوصي را از لحاظ سايبري وفناوري روز، مثل ايميل وفيسبوک که کاربرد امروزي دارد وخطر نقض اين فضاري مجازي خصوصي را تحليل خواهيم نمود.

فصل دوم:شهروند، حقوق شهروندي وعوامل نقض حريم خصوصي شهروندان: دراين فصل هم تراز با تعريف حق شهروندي از نظر قانون اساسي وبين المللي مصاديقي همچون آزادي ها اجتماعي وامنيت را تحليل نموده وسيرتکامل آن را هم در ايران وهم در ديگر کشورها مورد بررسي قرار داد، وعوامل نقض حريم افرادجامعه که توسط حکومتها وابزارهاي پيشترفته انجام پذيرفته را بررسي نمود وفرمان هشت ماده اي امام خميني(ره) در مورد عدم نقض حريم ديگران را بيان خواهيم نمود.

فصل سوم:تعريف، مباني، اهداف وارکان مسئوليت مدني ناشي ازنقض حريم خصوصي: دراين فصل به بيان مبناي واهداف و ارکان مسئوليت مدني در قانون وفقه خواهيم پرداخت، ومفهوم ضرر(مادي ومعنوي)وتحليل اين ضرر ازديدگاه حقوق وفقه و هم در مورد ضرر جسميوبدني وتعرضات وارد برآن