قواعد فقه-مدنی خانواده، مجموعه قواعدی هستند که مبنای برخی از قوانین و مقررات در حقوق خانواده قرار می‌گیرند. یا بنحوی در آن‌ها مؤثر واقع می‌شوند. از منظری قواعد فقه خانواده خود به دو دسته عام و اختصاصی تقسیم می‌گردند. مراد از قواعد عام، قواعدی هستند که علاوه بر حقوق خانواده، در دیگر معاملات یا عبادات نیز کاربرد دارند؛ مانند قاعده لا ضرر، لا حرج، شروط و غرور، در مقابل، قواعدی چون رضاع و فراش و...؛ که تنها در حقوق خانواده کاربرد دارند و قواعد اختصاصی خانواده تلقی می‌شوند. نگارنده در این نوشتار، مهم‌ترین قواعد عام خانواده و برخی رهیافت‌های کاربرد آن‌ها در حقوق ایران و همچنین بعضی از احکام و گزاره‌های ناظر به حقوق خانواده مانند «رجوع» و «الطلاق بید من اخذ بالساق» که ضابطه فقهی خانواده تلقی می‌گردند و شناسایی بسترهای کاربرد آن‌ها در خانواده که در مواردی امکان شکل‌گیری رویه قضایی را در موارد فاقد نص قانونی به دست می‌دهد و رهیافت‌های لازم برای تفسیر برخی قوانین را فراهم می‌آورد مورد بررسی تفصیلی قرار داده است.

لازم به ذکر است در زمینه قواعد فقه آثار زیاد و ارزشمندی به رشته تحریر در آمده است و در این نوشتار از باب درس پس دادن به اساتید صاحب نظرم در قواعد فقه همچون دکتر آیت‌الله موسوی بجنوردی بر آنم تا قواعد عام و خاص مربوط به خانواده را تفکیک وجهت تسهیل در اختیار اهل علم بخصوص دانشجویان رشته‌های حقوق، فقه و حقوق و مطالعات خانواده قرار دهم. نکته دیگر اینکه برخی از قواعد مورد بحث کاربرد بیشتری دارد لذا شرح بیشتری پیرامون آنها داده شده و بعضی نیز نیاز به توضیح زیاد نداشته لذا به اختصار آورده شده است. باشد که مورد قبول حضرت حق و درخور توجه اهل علم قرار گیرد.