این واقعیتی مسلم است که پیشرفت تکنولوژی در همه زمینه­ها، امروزه با سرعت زیادی در جریان است. در این میان، قوه سلاح سازی بشر نیز هماهنگ با پیشرفت علوم روز به روز در حال پیشرفت است. سلاح­های کشتار جمعی نیز که دارای ویژگی قدرت تخریب وسیعی هستند و به شکلی گسترده­، امنیت جهانی را مخدوش می­سازند، از این امر عقب نمانده است.

در راستای تحدید و منع گسترش این­گونه سلاح­ها، کشورها تلاش کرده­اند تا با تصویب کنوانسیون­های بین­المللی به این مهم دست یابند. علیرغم اینکه برخی از کشورهای دارای سلاح­های کشتارجمعی، پایبند به تعهدات بین المللی خویش نیستند، در دکترین دفاعی اسلام، توسل به سلاح­های کشتار جمعی به عنوان حکمی تکلیفی و وضعی دربردارنده­ی رویکرد فکری و عملی اسلام؛ قرآن، سنت، قواعد فقهی و عقل در باب کاربست این سلا­ح­ها در راستای مقاصد صلح­جویانه و فراتر از اینها اهداف جنگجویانه است. در چنین پارادایمی، بکارگیری، نگهداری و تولید سلاح‌های غیر متعارف در دکترین ما جایگاهی ندارد و این یک بیان تبلیغاتی و رسانه ای به منظور اقناع قدرت‌های جهانی نیست بلکه موضع دین و شرع ما را نشان می‌دهد.. اما تحلیل و شیوه استنباط چنین برداشتی از منابع اسلامی مستلزم بررسی تمامی منابع اسلامی در این جایگاه است که از این میان، آنچه که در این نگاره مورد توجه و بررسی نگارنده قرار می­گیرد، تحلیل قواعد فقهی ناظر بر تولید، نگهداری و به کارگیری سلاح‌های کشتارجمعی است. تا پس از پاسخ به اینکه آیا در نگاه اسلامی، قواعد فقهی (انگاره­های فقهی) ناظر بر تولید، نگهداری و به کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی وجود دارد، حکم فقهیِ تولید و بکارگیری اینگونه سلاح­ها مستنداً و مستدلاً استنباط گردد. فرضیه این است که قواعد مسلم متعددی در فقه عامه و امامیه؛ نظیر حرمت اقدام سالب نفوس عامه، لاضرر و لاضرار و وزر و ... وجود دارد که به نحو دلالت مطابقی و یا به طریق التزامی و اولویت، بر عدم مشروعیت تولید، نگهداری و به کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی دلالت دارند.

باری موضوعِ این نگاره، تاکنون (تابستان 1394) از منظر قواعد فقه اسلامی به صورت مستقل و منسجم مورد پژوهش قرار نگرفته است. در متون فقهی؛ مانند فقه الصادق (س)، جواهرالکلام و... فقط مشابه این موضوع؛ مانند انداختن سم در بلاد و قنات کفار، استفاده از منجنیق و ممنوعیت مثله کردن در کتاب جهاد مطرح شده است. طبیعتاً در این آثار از تسلیحات کشتار جمعی مدرن که یک پدیده جدید و مستحدثه در عصر حاضر است بحثی به میان نیامده است. البته در بعضی آثار فقهی؛ مانند ماوراء الفقه، فقه العولمه، کتاب فقه سیاسی سلاح‌های اتمی، شیمیایی و میکروبی مورد اشاره قرار گرفته ولی ابعاد مسئله به نحو جامع و ادله آن به شکل متمرکز بحث نشده است. در کتاب حقوق بشر دوستانه بین­المللی (رهیافت اسلامی) نیز به مسأله سلاح‌های کشتار جمعی پرداخته شده ولی نویسنده این اثر، بیشتر از جنبه حقوق بشردوستانه مسأله را مورد بررسی و تدقیق قرار داده است. لذا نگارندگان سعی بر آن دارند که موضوع را منسجم و در ابعاد مختلف، در عین توجه به آثار و پیامدهای مخرب تولید و به کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی، با بهره­وری از رویکرد توصیفی – تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای مورد فحص و بحث قرار دهند.

توضیحاً اینکه نوشته­ي حاضر، به مصادیق بارز تسلیحات کشتار جمعی – اعم از سلاح­های هسته­ای، شیمیایی و میکروبي- و بدون انحصار لسان به دوره خاصی از اندیشه فقهی محدود نمی­گردد. همچنین به دلیل مستحدثه بودن موضوع تحقیق، از دیدگاه­هایی که در فقه معاصر مطرح شده نیز حظّ و بهره برده شده است. و در این جهت، باید به سراغ اصول و قواعد عمومی فقه و عمومات و اطلاق کتاب و سنت رفته و از باب تفریع الفروع من الاصول، حکم آنها بررسی گردد.