از عواملی که در مالکیت‌های مشاعی برای اشخاص مهم و از جهات مختلف در روابط آنها می‌تواند تاثیرگذار باشد شخصیت و خصوصیات خود شرکاست. آنها امکان دارد اشخاصی هم‌رای و هماهنگ و اهل مسامحه و گذشت یا افرادی ناهماهنگ و طمع‌کار باشند. این ویژگی‌هاست که گاهی موجب تداوم شراکت در طول سال‌های زیادی می‌شود. یا شرکا را هر لحظه ترغیب به جدایی، تقسیم و پایان دادن به این شراکت می‌کند قانون مدنی ایران به تبعیت از فقه اسلامی، با شرایط خاصی هر چند به طور محدود برای رهایی از شراکت و جلوگیری از حضور شریک تحمیلی در مواد 808 تا 824 حق شفعه را پیش بینی کرده و در ماده 140 همین قانون اخذ به شفعه را از اسباب تملک اعلام نموده است. به موجب این احکام، اگر دو نفر در زمین قابل تقسیم با هم شریک باشند و یکی از شرکا سهم خود را در قالب عقد بیع به شخص ثالثی بفروشد شریک دیگر این حق را خواهد داشت که همان ثمنی را که خریدار به فروشنده پرداخت کرده، به او بپردازد و سهم خریداری شده را تملک نماید با این اقدام، مالکیت شراکتی پایان می‌یابد و شریک ناخواسته‌ای بر شریک تحمیل نمی‌شود. به چنین حقی اصطلاحاً حق شفعه، به صاحب آن، شفیع و به اجرا و اعمال آن اخذ به شفعه گفته می‌شود.

این حق، دارای ویژگی‌ها و اوصاف خاصی است. مخصوص اموال غیرمنقول به ویژه زمین است آن هم به شرطی که قابل تقسیم باشد. اجرای آن نیز باید در یک مهلت فوری صورت گیرد و بنابراین در شرایط خاصی زایل و ساقط می‌شود. با ایجاد این حق و اجرای آن، روابط و آثار حقوقی جدیدی بین شفیع، خریدار و فروشنده به وجود می‌آید چه بسا آنان اختلافاتی داشته باشند که درهر مورد باید مدعی بتواند ادعای خود را ثابت نماید.

این موضوعات از جمله مباحث مرتبط با شفعه است که هر یک به تحلیل، تشریح، بررسی و نقد نیاز دارد مخصوصاً مواردی هست که قانون ساکت یا مجمل و مبهم است که باید تبیین و ابهامات مرتفع گردد.