1- شروط ضمن عقد
2- ماهيت شرط ضمن عقد و ارتباط شرط با عقد
3- ماهيت شرط ضمن عقد
4- ارتباط شرط با عقد
5- تعريف و تفكيك شرط مصصح و شرط ضمني و شرط الحاقي
6- ماهيت و وضعيت حقوقي شروط چهارگانه مصرح، تباني، ضمني و الحاقي
7- تحليل و نتيجه اتصال شرط به عقد
8- اقسام شرط ضمن عقد
9- شرط صفت
10-...
آنچه تحت عنوان شروط ضمن عقد و جلد چهارم از تأليفات حقوق مدنى شادروان دكتر مهدى شهيدى به چاپ رسيده است، آخرين اثر آن حقوقدان نامآور است. هر چند دست اجل مهلت نداد كه مطلب اين جلد از تاليفات ايشان به پايان برسد، اما دريغم آمد آنچه را كه در آخرين ماههاى حيات از آن دانشمند گرانمايه به جاى مانده بود، چون يادگار عزيزى، فقط براى خود نگاه دارم. اشتياق دانشجويان عزيز كه قلب و روح دكتر همواره با ايشان بود و علاقه ساير دوستان و دانش پژوهان گرامى مرا بر آن داشت كه نوشتههاى استاد در خصوص شروط ضمن عقد را به چاپ رسانده و آن را به عنوان يادگارى گرانبها به جويندگان علم و پويندگان راه دادگرى و عدالت بسپارم.
مطالب اين جلد تا پايان شماره 26 به انضمام بحثهاى تفصيلى مربوط نوشتههاى دكتر است و در عين حال كه نيمه تمام مانده، آنچه كه هست مملو از مطالب ارزشمند با شيوايى بيان، قدرت استدلال و طرح مسائل ظريف حقوقى به سبك و سياق استاد است. اما، براى اينكه مطالب مربوط به شروط ضمن عقد نيمه تمام رها نشود، تصميم گرفتم آن را كامل كنم. انجام اين كار براى من بسيار دشوار بود؛ زيرا، نمىخواستم از خود چيزى بنويسم و از طرفى مىخواستم آنچه نوشته مىشود شايستگى پيوستن به نوشتههاى دكتر را داشته باشد. اين بود كه تصميم گرفتم از نوشتههاى خود ايشان كمك بگيرم.
ساير تأليفات استاد را مطالعه كردم. از نوارهاى سخنرانى، مقالهها، دستنوشتهها و يادداشتهاى ايشان آنچه را كه مربوط به مطالب اين كتاب مىشد، استخراجنمودم و خوشحالم كه به كمك آنچه از خود ايشان بود، كتاب را انسجام بخشيدم. اما، به دليل اينكه در بحثهاى تفصيلى، مطالب دقيق و ظريفى مطرح مىشد كه خاص خوددكتربود، پس از آخرين بحث تفصيلى ايشان، ديگر مطلبى تحت اين عنوان در اين جلد ديده نمىشود.
به شيوه آن استاد در انتهاى مطالب، مسائل امتحانى مربوط را جاى دادم. مسائل مذكور براى امتحانات داخلى دورههاى كارشناسى و كارشناسى ارشد و دكترى دانشكده حقوق دانشگاه شهيد بهشتى و آزمونهاى ورودى دورههاى كارشناسى ارشد و دكترى دانشگاهها و كانون وكلاى دادگسترى مركز طرح گرديده و هر يك به نحوى با شروط ضمن عقد مربوط مىشود. پاسخهاى مسائل كلا توسط خود دكتر تهيه شده بود كه از اين نظر بسيار ارزشمند است و در هر يك از آنها مطالب و مسائل بسيار دقيق حقوقى مورد بحث قرار گرفته است.
دكتر شهيدى متخصص طرح سؤالات استدلالى بود. هدف وى از طرح اينگونه سؤالات تقويت قدرت استنباط و استدلال دانشجو بود و هرگز نمىتوان موفقيت و نقش او را در اين امر مهم انكار نمود.
مسائل مربوط به شروط ضمن عقد با توجه به نقش كاربردى و اهميت آن در قراردادهاى منعقد بين افراد نه تنها از نظر تئورى، بلكه از نظر عملى نيز حائز اهميت است كه در مسائل مذكور در اين جلد، ظريفترين و دقيقترين مطالب مربوط به شروط ضمن عقد درج شده، بدون اينكه مسئله و مطلبى تكرارى باشد. براى توضيح بيشتر در خصوص اين مسائل قول ايشان را در كتاب آثار قراردادها و تعهدات در مورد مسائل امتحانى عينآ نقل مىكنم: «با اينكه برخى از اين مسائل به انگيزه جامع بودن مطالب گوناگون درسى، براى آزمايش، در بردارنده مطالب مربوط به مباحث و بخشهاى مختلف حقوق مدنى است كه پارهاى از آنها مستقيمآ با مطالب مجلدات ديگر مرتبط است، ليكن براى اينكه اين مطالب نيز بىپاسخ نمانده باشد، پاسخ اين مطالب نيز ضمن بيان پاسخ به قسمتهاى مرتبط با مطالب اين جلد، بيان گرديده كه مفيد است و دانشجويان و دانش پژوهان محترم را به مطالعه آنها نيز دعوت مىكنيم.»
در تمام مدتى كه به كار تهيه و تنظيم اين نوشته مشغول بودم و بخصوص هنگامى كه مطالب و استدلالهاى دقيق و ظريف و محكم ايشان را باز مىخواندم يا صداى گرم و نوازشگر وى را در نوارهاى مختلف مىشنيدم كه با حرارت و عشق، مسائل و مطالب حقوقى را بيان مىكرد و به سوالات پاسخ مىداد، يك لحظه حسرت فراق از يار و ياور زندگى و استاد هميشگى ام مرا رها نكرد و اين حسرت تا زندهام با من خواهد بود. در عين حال آنچه از او به جا مانده، جز نام نيك و بزرگى و افتخار نيست و همه اينها به ما يادآورى مىكند كه «دكتر شهيدى جاودانه است».