پروردگار مهربان را شاکرم که بر این بنده کمترین خود منت نهاد تا بتوانم تالیفی درباره خسارات قراردادی انجام دهم و اکنون چاپ اول و دوم و سوم آن با استقبال حقوقدانان روشن ضمیر به اتمام رسید که همه را مدیون الطاف او هستم : « هذا من فضل ربی» به این مناسبت مختصری پیرامون این رساله جهت آماده شدن ذهن خوانندگان کتاب عرض می کنم :

هرماده قانونی خصوصاً در قانون مدنی ما ظاهر و باطنی دارد و بارها گفته ام : «حقوقدان به عمق و باطن قانون می اندیشد و حقوق خوان به پوسته وظاهرآن» ماده 230ق.م نیز یکی از این موارد است. ظاهرماده 230ق.م حکم می کند که وجه التزام، خسارتی مقطوع است که قابل کم یا زیاد شدن نیست ولی عمق این ماده به همین جا پایان نمی یابد. انبوهی از سوالات علمی و دعاوی عملی در دادگستری به مسائل پیرامون همین ماده اختصاص دارد که از جمله آنها، این موارد است :

1. آیا در تعهدات تجزیه پذیر، وجه التزام قابل کم یا زیاد شدن است ؟


2. آیا درمحکوم کردن متعهد به پرداخت وجه التزام، انجام تعهد اولیه متعهَّدٌ لَه نباید درنظر گرفته شود ؟


3. آیا وجه التزام بیش از شاخص رسمی بانک مرکزی در وجه نقد قابل مطالبه است؟ و اگرقابل مطالبه نیست پس فایده قانونی ماده 230ق.م چیست ؟


4. «به وسیله» یا « به نتیجه» بودن تعهد، چه اثری درمطالبه وجه التزام دارد ؟


5. چه ضابطه ای در تمیز بین معامله ربوی و وجه التزام وجود دارد ؟


6. وجه التزام درحقوق ما جنبه «جبران خسارت» دارد یا «کیفرِمدنی» متعهد ؟

به بسیاری از این سوالات و امثال آن دراین کتاب پاسخ داده و قاعده حقوقی برای هریک تبیین کرده ایم. در برخی مسائل نیز، خوانندگان و محققان را به ایجاد سوال و تامل و تحقیق بیشتر تشویق کرده ایم . امید است روح و اشتیاق تحقیق درمسائل علمی کاربردی حقوق بیشتر در حقوقدانان ایجاد گردد .