1- كليات و مفهوم شناسي
2- مفهوم شناسي
3-مشروعيت تولد فرزند بعد از وفات والدين
4- مقدمات تولد فرزند بعد از وفات والدين
5- تولد فرزند بعد از وفات والدين
6- تولد فرزند و احكام فقهي – حقوقي آن
7- ماهيت فقهي حقوقي جنين
8- ماليت جنين يا گامت (منجمد)
9- حق مالكيت و ولايت بر جنين يا گامت منجمد
هر انسانى از لحاظ روحى، عاطفى و جسمى به فرزند نیاز دارد. این میل و گرایش به فرزندآورى و تولید نسل، امرى فطرى است و در قرآن کریم و احادیث شریف نیز به آن پرداخته شده است.
البته گاهی حکمت الهى اقتضا مى کند رابطه ی زوجیت، که شیوه ی مهذّب و منظم براى این میل فطرى است، به تولّد فرزند نینجامد.
از طرفی بشر در سایه ی علم و دانشی که موهبت الهی است، توانسته با نوآوریهای چشمگیر و شگفت آور در تولید مثل انسانی و به کارگیری روشهای علمی مدرن در درمان ناباروری، و پیدایش و توسعه ی مهندسی ژنتیک در امر توالد، ابواب جدیدی را در عالم پزشکی به روی زوجهای نابارور بگشاید. يكي از این مسائل نوپيدا در زمینه ی درمان ناباروری، تلقیح اسپرم و تخمک زوجین و تولید جنین حاصل از آن در خارج از رحم و محیط آزمایشگاه است. به وسیله ی این روش و با انتقال جنین در رحم زن نابارور امکان درمان بسیاری از ناباروریها فراهم میگردد. این روش برای نتیجه گیری بهتر مستلزم تولید جنینهای متعدد در آزمایشگاه و سپس انجماد آنها میباشد چرا که ممکن است بارها نیاز به قرار دادن جنین در یک رحم برای نتیجه گیری موفقیت آمیز باشد. از این رو گاهی دهها جنین، تولید و سالها در آزمایشگاه به صورت منجمد نگهداری میشود.
با توجه به مدت نگهداري اين جنينها، و امکان فوت يکي یا هر دو زوجینی که جنينهاي منجمد خود را در مراکز ناباروري حفظ کرده اند، تقاضاي استفاده از جنينهاي منجمد و به دنيا آوردن فرزند شخص متوفي از طرف خانواده يا همسر وجود دارد. همچنین امکان تقاضای واگذاری و اهدای این جنینها از طرف زوجهای نابارور دیگر نیز وجود دارد.
بنابراين در این جا مساله ی جدیدی شکل میگیرد و آن مساله ی تولد فرزند از جنینهایی است که صاحبان آنها (یا یکی از آنها) از دنیا رفته است. این موضوع، مسائل متعدد و پیچیده ای در حوزههای اخلاق، فقه و حقوق به وجود آورده است، که میبایست از طرف عالمان فقه، حقوقدانان و متخصصان به آنها پاسخ مناسب داده شود تا زمینه ی مناسب جهت وضع و تدوین قوانین و احکام جامع و راه گشا فراهم گردد.
اما مهم ترین مسائلی که در این زمینه قابل طرح و بررسی است، برخی به مشروعیت انجام این عمل و شیوههای مختلف آن با استناد به دلائل فقهی و حقوقی بر میگردد، و برخی نیز به وضعیت انتساب، ارث، نفقه، محرمیت و ازدواج، حضانت و ولایت کودکانی که تولد آنها پس از وفات والدین صورت گرفته است مرتبط میشود؛ و همچنین بررسی این که آیا فرزندان مزبور حکم فرزندان پیشین این والدین را دارند یا ملحق به فرزندان کسانی میشوند که آنها را حمل کرده اند و یا در صورت پرورش در دستگاه به کودکانی ملحق میشوند که پدر و مادری ندارند.
در این کتاب تلاش میشود با تکیه بر اصول و قواعد کلی فقه و حقوق و نیز بهره گیری از فتاوای فقها و اندیشههای حقوقی برای مسائل فوق پاسخ مناسب ارائه شود.
کتاب حاضر مشتمل بر سه فصل میباشد:
فصل اوّل با عنوان: کلیات و مفهوم شناسی، فصل دوم: مشروعیت تولد فرزند بعد از وفات والدین و فصل سوم: تولد فرزند و احکام فقهی حقوقی آن از قبیل: نسب، ارث، نفقه، حضانت، ولایت، محرمیت میباشد.