1- قانون مدني عراق مصوب 1951 ميلادي با اصلاحات بعدي
2- باب مقدّماتي
3- تعهدات
4- تعهدات
5- عقود با مبناي ملكيّت
6- عقود وارده بر انتفاع از شيء
7- قراردادهاي كار
8- عقود اجمالي
9- حقوق عيني اصلي
10- حق مالكيت
11- حقوق متفرعه ناشي از ملكيّت
12- حقوق عيني تبعي
13- تامينات عيني
14- رهن حيازي
15- حقوق امتياز
16-
قانون مدنی عراق که برگرفته از جوهره حقوق مصری و فرانسوی است با آموزههای حقوقی اتیوپی، اسپانیا، ایتالیا نیز تلفیق شده است. مقررات این قانون دارای بنیانهای محکم با پشتوانههای علمی قوی است که میتوان آن را به یکی از مستحکمترین و در عین حال نوین ترین قوانین مترقّی در زمینه تحکیم روابط قراردادی و تعهدات اجتماعی در منطقه شناسایی کرد. از جهات مترقی این قانون که با گذشت یکصد سال از تاریخ وضع آن هنوز میتوان آن را تمجید کرد، اعطاء اعتبار و قدرت ویژه اثباتی به اسناد رسمی بالاخص در معاملات عینی ناظر بر اموال غیر منقول است.
ثبت اسناد و نقل و انتقال آن در مورد تمامی عقود و معاملات راجع به عین و منافع اموال غیرمنقول اجباری است و ضمانت اجرای آن نیز بطلان هر دلیلی خلاف آن خواهد بود. اگرچه جمهوری عراق به صورت فدرالی اداره میشود و این قانون تمایل به اقتباس مبانی حقوقی غربی داشته است، اما قانونگذار عراق از آموزهها و مبانی اسلامی فاصله نگرفته است به طور مثال تعیین ورثه و تعیین سهم الارث و انتقال ترکه تابع احکام شریعت مقدس اسلام است.
یکی از ضرورتهای پژوهشهای حقوقی و روش های تحقیقی در حوزه علوم، مطالعه تطبیقی است. مطالعه تطبیقی عبارت است از نوعی روش بررسی که پدیده ها را در کنار هم مینهد و به منظور یافتن نقاط افتراق و تشابه، آنها را تجزیه و تحلیل میکند. امروزه دانشجویان عراقی بسیاری در دانشگاههای جمهوری اسلامی در کنار دانشجویان نخبه ایرانی درحال کسب دانش هستند. از موانع مطالعه تطبیقی بیگانگی محققان با زبان یکدیگر است. ترجمه قوانین گرچه مستقیما عنوان مطالعه تطبیقی ندارد و بنیانی خاص را مستقر نمیسازد، لکن راهی است برای اقتباس یا تعدیل موازین حقوقی و ایجاد ارتباط در مسیر قانونگذاری و همچنین مساعدت به دانش پژوهان که گامهای نخستین را میپیمایند. اینجانبان گرچه قلمی استوار نداریم لکن بر آن شدیم تا راه را بر مشتاقان هموار نماییم. در این کتاب به ترجمه قانون مدنی عراق مصوب 1951 میلادی به همراه اصلاحات و الحاقات بعدی آن میپردازیم تا سهمی هرچند کوچک در مسیر دانش ایفا نماییم.