علم حقوق از جمله علوم اجتماعی است که همه جوامع بشری در تکامل و پیشرفت آن نقش دارند. ایجاد امکان دسترسی به این علم جزو اهداف انتشارات مجد بوده که در بیش از سه دهه دنبال شده است.
اگرچه ایران عضو کنوانسیون برن نیست و انتشار آثار خارجی در ایران مورد حمایت قرار نمی گیرد اما باتوجه به مبانی اخلاقی علم حقوق مالکیت فکری و بر اساس تلاش های علمی و فرهنگی مدیر مسئول مجد به عنوان یکی از صاحب نظران در حوزه این علم، برنامه ویژه ای برای رفع این تعارض پیش بینی شده است:
از یک طرف رعایت حقوق پدیدآورندگان و ناشران خارجی جزو حقوق بشر محسوب شده و همه آحاد انسان ها در جهان باید به این حقوق احترام بگذارند حتی اگر پیوستن به کنوانسیون کپی رایت برای دولت ها اختیاری باشد، از طرف دیگر دسترسی به علم و دانش و فرهنگ و هنر جزو حقوق بشری است و هیچ جامعه ای را نمی توان به بهانه تحریم و تقابل دولت ها از آنها محروم ساخت.
متاسفانه دولت های متبوع ناشران بزرگ بین المللی به بهانه وجود تحریم و از ترس مواجهه با برخوردهای سیاسی و اقتصادی دولت آمریکا، اجازه همکاری پدیدآورندگان و ناشران را با اهل علم و فرهنگ و هنر در داخل ایران نمی دهند!
برای رفع این تعارض و با استفاده از تجربیات بین المللی مدیر مسئول مجد که بطور متوالی در چهارده دوره نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت حضور داشته و دارای غرفه در بخش ناشران تخصصی بوده است، بعد از شناسایی مهمترین منابع حقوقی خارجی و ناشران آنها، فقط عنوان کتاب و مشخصات آن را در اختیار مشتری قرار داده تا در صورت درخواست به تهیه آن اقدام شود.
بر اساس پیوست کنوانسیون برن، ناشران بین المللی باید آثار خود را با قیمت عرفی کشور در حال توسعه مقصد عرضه نمایند. این اقدام حمایتی بر اساس توافق در مجد صورت می گیرد و ضمن اعلام سفارش خرید به ناشر خارجی، مبلغ کپی رایت آن نیز منظور می گردد. تسویه حساب با ناشران خارجی در موعد برگزاری نمایشگاه های بین المللی کتاب مانند فرانکفورت صورت می گیرد.
قیمت آثار خارجی به دلیل تولید تک نسخه ای (pod) بیش از آثار داخلی است لیکن با قیمت اصلی دلاری بسیار تفاوت دارد. ضمن آن که شما می توانید بخش هایی از هر کتاب خارجی را با همان قیمت صفحه کل کتاب نیزسفارش دهید.
حجم زیاد منابع مهم حقوقی خارجی در این سایت برای توسعه دانش حقوق در کشور و نگارش آثار پژوهشی قابل اعتناست.
این کتاب یکی از استراتژیهای اصلی در حوزه "پیشگیری موقعیتمدار از جرم" (Situational Crime Prevention) است. هستهٔ مرکزی این ایده بسیار ساده است: دشوار کردن یا غیرممکن کردن دسترسی مجرمان بالقوه به مکانها، قربانیان یا اموال.
به بیان دیگر، به جای تمرکز بر تغییر انگیزههای مجرم (که کاری دشوار است)، این استراتژی بر تغییر محیط و موقعیت فیزیکی تمرکز میکند تا فرصتهای ارتکاب جرم را از بین ببرد.
اصول و روشهای کلیدی
این مفهوم عمدتاً از تئوری "پنجرههای شکسته" (Broken Windows Theory) و تئوری "فرصتهای روزمره" (Routine Activity Theory) نشأت میگیرد که معتقدند جرم زمانی رخ میدهد که یک مجرم انگیزهدار، یک هدف مناسب و عدم حضور محافظ (مثل پلیس یا شهروندان) در یک مکان و زمان همزمان شوند. "پیشگیری از طریق طرد" سعی در حذف "هدف مناسب" دارد.
روشهای عملیاتی کردن این مفهوم شامل موارد زیر است:
1. کنترل دسترسی فیزیکی (Access Control):
نصب دروازه، کارتخوان و سیستم های کنترل تردد در ورودی ساختمانها.
حصارکشی вокруг اماکن خصوصی یا حساس.
جداسازی مسیرهای عابر پیاده و سواره برای کاهش تعارض و دزدی.
ایجاد خیابانهای بنبست یا مسدود کردن معابر برای کاهش تردد غیرضروری و فرار مجرمان.
2. تقویت قلمروگرایی (Territorial Reinforcement):
طراحی محیطی که به وضوح فضای عمومی، نیمهعمومی و خصوصی را از هم جدا میکند (مثلاً با استفاده از نورپردازی، کفپوش متفاوت یا پوشش گیاهی).
این کار باعث میشود افراد غریبه به راحتی شناسایی شوند و ساکنان احساس مسئولیت بیشتری برای نظارت بر فضای خود داشته باشند.
3. استفاده از فناوری برای طرد (Technological Exclusion):
دوربینهای مداربسته (CCTV) برای نظارت و ایجاد حس نظارت.
سیستمهای هشدار دهنده برای اماکن.
بیسیمهای حفاظتی روی کالاها در فروشگاهها.
4. طرد اجتماعی (Social Exclusion) - (مورد مناقشه):
این جنبه بحثبرانگیزتر است و شامل اقداماتی مانند "ممنوعیت تردد" (Banning Orders) برای افراد خاص از مراکز خرید یا اماکن عمومی میشود.
قوانین ضد ولگردی (Anti-Loitering Laws).
طرحهای جریمه برای رفتارهای آزاردهنده مانند اسپری کردن گرافیتی یا نوشیدن الکل در ملأ عام.
مثالهای عینی
فرودگاهها: کنترل شدید دسترسی به بخش های پرواز، حصارکشی، گیتهای امنیتی و سیستمهای نظارتی پیشرفته.
مراکز خرید: گشتهای امنیتی، دوربین، ممنوعیت تردد برای شروران محلی.
مجتمعهای مسکونی: دربهای intercomدار، پارکینگهای اختصاصی محصور شده، نگهبان.
فروشگاهها: قفلهای الکترونیکی روی لباسها، آینههای محدب، گیشههای دیدهبان.
نقدها و معایب این رویکرد
اگرچه این روش در کاهش جرمهای Opportunistic (فرصتطلبانه) بسیار مؤثر است، اما منتقدان زیادی دارد:
1. جابجایی جرم (Displacement): ممکن است جرم به سادگی به مکان دیگری، زمان دیگری یا به شکل دیگری انتقال یابد، نه اینکه واقعاً "پیشگیری" شود. مثلاً اگر دزدی از فروشگاه سخت شود، سارق به دزدی از خودروها روی میآورد.
2. تضعیف فضای عمومی: استفاده از حصار، دروازه و کنترل میتواند فضای شهر را به محیطی خصومتآمیز و شبیه به یک دژ (Fortress) تبدیل کند و حس آزادی و دسترسیپذیری را از بین ببرد.
3. تبعیض و طرد اجتماعی: اقداماتی مانند ممنوعیت تردد یا قوانین ضد ولگردی اغلب بهطور نامتناسبی علیه گروههای حاشیهنشین، جوانان، بیخانمانها و اقلیتهای قومی اعمال میشود و به نقطهای برای سوءاستفاده پلیس تبدیل میگردد. این امر میتواند به جای حل ریشههای جرم، فقط آن را پنهان کند.
4. هزینه: اجرای این روشها اغلب بسیار پرهزینه است (نصب دوربین، استخدام نگهبان، etc.).
جمعبندی
"Crime Prevention by Exclusion" یک استراتژی کاربردی و اغلب مؤثر برای کاهش فرصتهای immediate ارتکاب جرم است. با این حال، یک راهحل جادویی نیست. این روش بیشتر بر علائم تمرکز دارد تا بر ریشههای اجتماعی و اقتصادی جرم (مانند فقر، نابرابری، بیکاری). بهترین رویکرد، استفاده متعادل از این تکنیکها در کنار سایر استراتژیهای پیشگیری اجتماعی (Social Crime Prevention) است که به علل اصلی جرم میپردازند.