مسلماً حرفۀ وکالت از آن رسته مشاغلی است که همسو با هویت و ذات حقیقی دانش حقوق چنان ماهیتی دارد که می­توان از هرسو ابعادی از آنرا به نظاره نشست. این حرفه واقعاً از بنیادی­ترین لوازم زندگی در نظام اجتماعی است به نحوی که می­توان گفت ستون حقوق متعالی بشر است.

از آنجا که حرفه وکالت محیط حقیقی بحث، گفتگو و استدلال است هیچکدام از سطوح نسبی و مطلق تردید واجد محلی از اعراب نخواهند بود که بدون تسلط کافی بر فنون، آداب و اخلاقیات پیش­نیاز این حرفه همواره باید هم احتمال مورد سوء­استفادۀ مخاطبان قرارگرفتن را قوی دانست و هم امکان سوق­یافتن آگاهانه یا ناآگاهانه به ورطۀ تفکر نادرست را امری سخت متوقع پنداشت.

ظهور دنیای مغالطات یا استدلال­های مغالطه­مندانه یکی از زمینه­های اصلی حدوث پدیده­های مذکور است. یعنی در عرصۀ محاجه و گفتگو ممکن است از یک­سو، هدف مغالطه مخاطب یا طرف بحث و گفتگو قرار گرفت و به­سادگی فریفته شد و از سوی­دیگر، امکان دارد تعمداً یا ناآگاهانه روی بسوی استخدام و استفاده از مغالطات آورد و عملاً در مسیر ابتعاد از رویه­ی حرفه­ای صواب و صائب افتاد که به هرروی هر دو واجد تبعات ناخوشایندی هستند. لذا تردیدی نیست که با فراگیری اسالیب استدلال درست و شناخت مفاهیم و مصادیق دنیای مغالطات می­توان تا حد قابل­ملاحظه­ای محیط گفتگو را از این احتمال شدیداً ممکن­الحدوث تطهیر نمود.

محیط گفتگو و بحث در حرفۀ وکالت ازجمله فضاهایی است که به­شدت مستعد آلوده­شدن به زمینه و پیکرۀ مغالطات است. مغالطات هم گونه­های مختلفی دارند؛ همانند مغالطات مقام دفاع، مغالطات سطح تبیین یا تبیین­های مغالطی و...که همواره در دانش منطق و سایر انشعاب­های علمی مربوطه موضوع بحث علماء می­باشند و در رشته­های علمی گوناگون و ازجمله دانش حقوق از زمینۀ امکانیِ حدوث برخوردارند. لذا مطالعه و شناخت آنها فرداجلی همۀ بایسته­هاست.

از آنجا که در حرفۀ وکالت عموماً فرآیند طرح ادعاها و بیان ایرادات از وجه غلبه برخوردار است، از میان انواع مغالطات مذکور این مغالطات مقام دفاع می­باشند که در این حرفه بیش از هر نوع دیگری دستمایه و ابزار استراتژی دفاعی قرار می­گیرند و عینیت می­یابند، چرا که این مغالطات اصولاً زمانی حادث می­گردند که ادعایی مطرح می­شود یا ایرادی بیان می­گردد و اشخاص مخاطب به­جای اتخاذ رویه و عکس­العمل منطقی و صواب در قبال پاسخگویی بدانها بنا به هر دلیلی روی بسوی سلاح مغالطات مذکور می­آورند تا عملاً از پاسخگویی دقیق بدانها فرار نمایند. البته نباید مغفول گذاشت که بعضاً ممکن است واقعاً تمایل بسوی مغالطات و استفاده از آنها در این عرصه کاملاً ناخواسته و ناآگاهانه باشد، به نحوی که اشخاص خودشان از اینکه به ورطۀ مغالطات سوق­یافته و در حال استفاده از آن می­باشند، سخت غیرملتفت و بی­اطلاع باشند.

علی­ایحال، شناخت این دسته مغالطات و اشراف بر بَرهم­کُنشِ آنها و مجاری تفکر و استدلال درست می­تواند از شاه­کلیدهای توفیق در حرفۀ وکالت تعریف گردد، چرا که دانستن اسلوب تفکر درست و پیراستن آن از مغالطات باعث می­شود که اولاً، به آسانی مورد سوء­استفاده استدلالات نادرست مخاطبان و اشخاص طرف محاجه و گفتگو قرار نگیریم و ثانیاً، ضمن اشراف بر استدلال از نوع مغالطات در راستای تحکیم شخصیت و اخلاق حرفه­ای از توسل به مغالطات مذکور اجتناب نمائیم، تا هیچ­وقت متهم به سلوک رفتاری نادرست و منفعت­محور نگردیم. لذا در راستای جامه­ی­عمل پوشانیدن به این مهم در نگارش کتاب حاضر به گونه­ای که بتواند آغازگران راه را بهتر بکار آید و پیشرفته­تران را تمتع و تعمق افزاید، با الهام و گرته­برداری از سبک گفتاری–نوشتاری وکیل مشهور و نام­آشنای آمریکائی«جری اسپنس» که واقعاً معلّم حقیقت­جویی بوده و سیمای خردمندی را بهتر از هرکس دیگری در دنیای حرفۀ وکالت ترسیم نموده است، سعی شده با معرفی بایسته­های منطقی–اخلاقی استدلال حقوقی در حرفۀ وکالت مفهوم و مصادیق مغالطات در مقام­دفاع به­نحو دقیقی شناسانده شده و در ادامه گریزی اجمالی بر گزاره­های بنیادین فنون استدلال موفق در این حرفه و نیز اخلاق حرفه­ای در آن زده شود تا نهایتاً بارقه­هایی از سلوک رفتاریِ صائب در حرفۀ وکالت و مسأله تناد و تنافی ذاتی مغالطات و کلیدواژه هویت­سازِ اخلاق حرفه­ای برجسته گردد.

معهذا، دراین­راستا طی نگارش کتاب حاضر که در سطوح کلان، شناسایی و مطرودسازی استدلال­های متکی بر مغالطات در عرصۀ علم حقوق غایت و هدف اصلی آنرا تشکیل می­دهد، ضمن بهره­گیری از نظرات، پیشنهادات و مشاوره­های وکلای ارجمند دادگستری از حوزه­های مختلف سراسر کشور سعی شده است که به منظور برجسته­سازی زمینۀ حدوث موضوعات موردبررسی و مبتلابه­بودن آنها در گسترۀ نظام حقوقی طی رویکردی تحلیلی و بر محور رهیافت عقلانیت انتقادی به فراخور موضوعات و مطالب موردبحث تعدادی از لوایح تقدیمی وکلاء محترم به محاکم دادگستری به بوتۀ نقد و ارزیابی گذاشته شود. در ارتباط با انجام این مهم نظر به توافقات حاصله با وکلای بزرگوار که راقم و طراح لوایح مذکور بودند، ضمن رعایت بی­طرفی کامل جدی­ترین ایرادات و انتقادات وارده به آن لوایح مطرح گشته­اند.