بنابر مقررات «منشور سازمان‌ ملل‌متحد» و اصول‌ حقوق‌ بين‌الملل‌، كشورها از حق‌ حاكميت‌ براي‌ بهره‌برداري‌ از منابع‌ خود در راستاي‌ سياست‌هاي‌ توسعه‌اي‌ و محيط‌ زيستي‌ خود برخوردارند، اما بايد يقين‌ حاصل‌ نمايند اينگونه‌ فعاليت‌ها كه‌ در قلمرو يا در تحت‌ كنترل‌ ايشان‌ صورت‌ مي‌گيرد، باعث‌ صدمه‌ به‌ محيط‌ زيست‌ ساير كشورها يا مناطق‌ خارج‌ از قلمرو ملي‌شان‌ نمي‌شود.

برکسی پوشیده نیست که همواره جمعیت دنیا درحال افزایش می‌باشد وگسترش دائمی شهرها نیاز انسان را به مواد مصرفی روز بروز بیشتر می‌نماید. زیاد شدن مواد مصرفی نیز موجب افزایش پسماندها می‌گردد که بشر بطور فزاینده ای وارد محیط زیست می‌نماید. این پس مانده‌ها یکی از عوامل مهم آلودگی به حساب می‌آید. از این رو، به نظر می‌رسد که مدیریت ضایعات سمی و خطرناک از مهمترین مسائل روز در دنیا بشمار می­رود.

ضایعات سمی و خطرناک که زاییده دست بشر و حاصل فعالیت در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، خدمات و تجارت می‌باشد در طول سالیان متمادی بدون توجه به اصول زیست محیطی در زمین یا آبهای پذیرنده تخلیه شده و یا با بی توجهی هر چه تمام‌تر در هر نقطه ای دفن شده‌اند که در اثر این عدم توجه و رعایت اصول علمی و زیست محیطی باعث آلودگی خاک و هوا شده و سلامت انسان و دیگر موجودات زنده را به خطر افکنده است و یا گاه در اثر دفن بی رویه و به علت تراکم گازهای حاصل از توده ضایعات، انفجار و یا آتش سوزی‌های مهیبی رخ داده است. در این رابطه شواهد تاریخی بی شماری وجود دارد.

اسناد و کنوانسیون‌های بین‌المللی مختلفي در زمینه مديريت بين المللي و كنترل مواد شیمیایی و زباله هاي سمي وجود دارد. با اين حال هيچ تعریف مورد وفاقي از ضایعات و زباله هاي سمي و خطرناک وجود ندارد، ضایعات خطرناک را می‌توان با ویژگی‌هایی مشخص کرد و مفاد آن را با روش‌های پیشرفته تکنولوژیک مشخص کرد و همچنین در خصوص دفع آن‌ها به گونه ای که بی خطر باشند یا خطر کمی داشته باشند بحث کرد. این مواد سمي و خطرناک تهدید جدی برای محیط زیست یا سلامت انسان بشمار مي روند. این مواد در فرایند تولید تا مصرف ایجاد می‌شوند. معمولا اين مواد و پسماندها در بخش شیمیایی صنايع و سایر بخش‌های صنعتی تولید می‌شوند که شامل اسیدها، قلیا، حلال‌ها، ضایعات پزشکی، لجن، رزین و فلزات سنگین می‌شوند. کنوانسیون‌های بین‌المللی رهیافت‌های موثری را براي دفع و يا كاهش اين مواد پیشنهاد نموده‌اند و مسووليت دولتها و اركان آنها را به رسميت شناخته­اند. اغلب اسناد مورد بحث در اين كتاب، مواد شیمیایی و ترکیبات سموم را ممنوع یا به شدت محدود ساخته­اند. مواد شیمیایی عبارت از ماده ای است که خود به خود یا مخلوط به دست آمده و شامل هیچ نوع موجود زنده نمی‌باشد و شامل سموم دفع آفات و مواد صنعتی می‌دانند. همچنین ماده شیمیایی منع شده، ماده شیمیایی است که تمامی کاربرد‌های آن به منظور حفظ سلامت انسان یا محیط زیست ممنوع شده است، این اصطلاح شامل ماده شیمیایی می‌شود که جهت اولین استفاده مورد تایید قرار نگرفته یا توسط صنایع از بازار جمع شده است. به نظر می‌رسد اسناد و کنوانسیون‌های بین‌المللی مورد اشاره راهکارهای متنوعی با لحاظ لزوم محافظت از سلامت انسان و محیط زیست از طریق کنترل شدید اثرات زیانبار ناشی از ایجاد و اداره زباله‌های مضر و سایر انواع زباله‌ها حادث می‌شود، فراهم آورند و همچنین به نظر می‌رسد لزوم انتقال تکنولوژی مدیریت و امحا زباله سمی از مهم ترین راهکارهای این اسناد می‌باشد و مطالعه و تفکیک مواد شیمیایی ممنوع، به شدت محدود شده، ترکیبات سموم دفع افات در این اسناد به نحو مطلوبی صورت گرفته، لیکن خطاهای این اسناد در مواد رادیو اکتیو، سلاح‌های شیمیایی، داروها، افزودنی‌های غذایی مشهود است. دولت‌ها ذیل حقوق عرفی بین‌الملل متعهد به تضمین این مسئله هستند که فعالیت هایی که در قلمرو سرزمینی خود یا قلمرو تحت کنترل خود انجام می‌دهند، نباید منجر به ایراد خسارت به محیط زیست سایر کشورها شود. نتایج حاصل از این كتاب مسئولیت دولتها در پرتو اسناد و کنوانسیون‌های بین‌المللی مربوطه را روشن می‌نماید و نشان می‌دهد چه مسئولیتی برای دولتها متصور می‌باشد.

کتاب حاضر در چهار بخش کلی تنظیم شده است. در سه بخش نخست منحصراً به سه کنوانسیون مرتبط به مواد سمی، شیمیایی و آلاینده‌های پایدار می‌پردازد. در تحلیل هر کنوانسیون نخست به پیشینه سند و تعاریف تخصصی پرداخته می‌شود و سپس ضمن طرح راهکارها و چارچوب‌های آن، به بیان ویژگی­های آن و موارد کاربرد آن در حل مشکلات مربوطه می‌پردازد. در بخش پایانی به مبانی مسئولیت دولتها در جبران خسارات ناشی از مواد سمی و خطرناک بر مبنای اسناد مطرح شده پرداخته می‌شود.